Bezuiniging - een bron van paniek
1 oktober 2011 | door Paul de Blot | copyright
Beste Wiebe,
In alle toonaarden is er paniek te horen als gevolg van de bezuiniging. In heel Europa weet men geen raad met de situatie. Het is alsof het bij de bezuiniging gaat over leven en dood. Vanuit financieel oogpunt gezien kan dit waar zijn en lijkt de situatie inderdaad uitzichtloos. Materieel gezien is er namelijk geen helder zicht mogelijk. De stoffelijke wereld is per definitie gericht op groeien en uiteenvallen. Leven en dood. Niet te controleren. Als een chaotisch proces.
Dat geldt voor alle economische en technische ontwikkelingen. Ze bloeien op, worden onberekenbaar en vallen uiteen. We hoeven maar te kijken naar de ontwikkelingen in de computerwereld, in het geldverkeer en het elektronisch verkeer. Elke voortgang schept een nieuwe bron van onzekerheid en onberekenbaarheid. Economische zekerheden zijn er niet.
Gelukkig is ons leven niet louter stoffelijk, technisch of economisch. We zijn als mens ook geestelijke wezens, die over een spirituele kracht beschikken. Dat wordt niet altijd beseft. Het is deze spirituele kracht die ons in staat stelt een crisis te overwinnen en economische waarden te scheppen.
Tegenwoordig streeft men overal naar duurzaamheid, maar vaak wordt over het hoofd gezien dat het hierbij uiteindelijk gaat om het welzijn van de mens en van de natuur. In plaats van economische en technische duurzaamheid. Het gaat om samenhang van alles op het diepste zijnsniveau van ons bestaan.
De natuur is onze beste leermeester. In de herfst laat ze alles los wat niet tot de essentie van het leven hoort. Na de grote schoonmaak komt in de lente het leven weer tot volle bloei. Deze levensvernieuwing herhaalt zich telkens weer. Onze financiële crisis is te vergelijken met een dergelijk schoonmaakproces zoals het natuurlijke herfstgebeuren, een teken van leven en van groei. Mensen zijn echter geneigd om vast te houden aan verouderde succesformules en komen dan nooit tot een lente. Omdat ze niet loslaten.
Dit vasthouden aan verouderde systemen, bureaucratische protocollen en machtssystemen, is wellicht wel de belangrijkste oorzaak van onze hedendaagse crisis. Men wil de economische verworvenheden niet loslaten, ook al hebben die geen levenskracht meer.
We kunnen op verschillende manieren naar het leven kijken. Het leven is te ervaren als een economisch systeem dat uitgaat van de vraag wat iets kost. We kunnen ons ook afvragen wat de zin is van ons leven en ons welzijn zien als spirituele krachtbron.
Het koninkrijk Bhutan hoort tot een van de armste landen van de wereld, maar de mensen hebben er tot nu toe geen last van een crisis. Het beleid gaat namelijk uit van de vraag wat de mensen gelukkig maakt. Het gaat om welzijn. Het politieke bestuur gaat uit van geluk, van wat de mensen gelukkig kan maken. En er is zoveel wat ons gelukkig kan maken. Zoals de natuur, een bijeenkomst en gezellig samenzijn, een gastvrij onthaal.
Ondanks armoede en beperktheid zijn mensen over heel de wereld voortdurend op zoek naar mogelijkheden om elkaar gelukkig te maken. Mensen die met plezier leven en gelukkig zijn, blijken beter in staat te zijn om geld te maken. Genoeg om te leven. Precies zoveel geld als ze nodig hebben. Niet meer.
Waar het om gaat is met plezier te leven en te streven naar geluk. Te beginnen bij onze jeugd. Geef de jeugd gezondheid en de nodige aandacht. Bezuinig niet op opvoeding en zorg. Bezuinig niet vanuit paniek.
Hartelijke Groet,
Paul de Blot SJ
Hoogleraar Business Spiritualiteit
Nyenrode Business Universitei
